Şehrigül Yeşil

PERGE ANTİK KENTİNDE BULUNAN İZLEME İSTASYONU İLE MOZAİK TEKRAR GÖMME SİSTEMLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Mozaik döşemelerin in situ korunması için en yaygın kullanılan yöntem tekrar gömmedir. Buna rağmen tekrar gömme yöntemlerinin özellikle ekolojik bozucu etmenlere karşı davranışının incelendiği araştırmalar son derece sınırlıdır. Bu alandaki bilgi açığı göz önünde bulundurularak Perge Antik Kenti, Güney Hamam’da mozaik taban döşemelerinin bozulmasına yol açan anahtar parametreler olan su/nem, sıcaklık, asidite, tuzluluk ile bitki oluşumu bakımından deneysel yolla araştırılması için yeni bir alan deney metodu geliştirilmiştir. Araştırma kapsamında, en sık kullanılan altı farklı tekrar gömme sistemi incelenmiştir.

Toprak tarımı geliştirme alanında kullanılan cihazlar ile oluşturulan izleme istasyonu yoluyla 2017-2018 yılları arasında, dünyada ilk kez sığ derinlikteki gömme sistemlerinden veri alınmış; hassas ve tutarlı bulgular elde edilmiş; ileride yapılacak çalışmalar için güvenilir bir kaynak oluşturulmuştur. Tüm dünya genelinde mozaiklerin tekrar gömülmesi konusunda yapılan ve sonuçları değerlendirilebilen bu ender çalışma yeni araştırma soruları ortaya koymuştur. Özellikle jeotekstillerin sığ tekrar gömme sistemlerindeki etkinliğinin yanı sıra jeotekstilin doğrudan mozaik yüzeyinde ya da bir dolgu malzemesinden sonra ayırıcı olarak kullanımının daha uzun süre veri toplanarak, kapsamlı incelenmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Ayrıca sistemlerdeki tuzluluk/asidite ilişkisinin daha iyi anlaşılması için sık aralıklarla alınan arkeometrik analiz örneklerinin karşılıklı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Daha uzun vadeli veri alınmasıyla, tekrar gömme sistemlerin daha iyi anlaşılabilmesi; yeni ve daha efektif sistemler geliştirilmesi hedeflenmektedir. Araştırmanın bir diğer hedefi, farklı antik alanlara ya da ortam koşullarına uyarlanabilecek izleme istasyonlarının gelişimine katkı sağlamaktır.