Kuzey-güney doğrultulu sütunlu cadde
Kuzey-güney doğrultulu sütunlu cadde
Güneyde yuvarlak planlı kuleli avludan başlayan ve kuzeyde akropolis eteğindeki çeşme ile son bulan cadde 400 m uzunluğunda ve 22 m genişliğindedir. Katettiği yol boyunca dört kırılma yapar. Bu kırılmanın daha önce aynı aksta yer alan daha erken bir ana caddenin varlığından kaynaklandığı veya cadde üzerindeki kanal ile bağlantılı olabileceği ileri sürülmektedir. Caddenin iki yanında basamaklarla çıkılan kaldırımlar, sütunlu galeriler ve arkalarındaki dükkanlardan oluşan sistem, yaya-araç trafiğini düzenliyor ve üstü bir çatıyla kapalı mozaik döşemeli kaldırımlar, yayaların iklim etkilerine karşı korunmalarını sağlıyordu.
Caddenin, olasılıkla Hellenistik Dönem’e tarihlenen bir öncülü olduğu düşünülmekle birlikte, güney başlangıcında bulunan Hadrianus Takı ve kuzey bitimindeki çeşmenin İmparator Hadrianus’a ithaf edilmesi nedeniyle Hadrianus Dönemi’ndeki inşa faaliyetlerinin bir sonucu olarak yapıldığı saptanmıştır. Bununla birlikte kuzey-güney doğrultulu cadde ve dükkanlarında yürütülen kazı çalışmalarından elde edilen veriler, söz konusu dükkanların Geç Antik Çağda da aynı işlevi sürdürdüğünü göstermiştir. Ayrıca cadde sadece ulaşım ve ticaret için kullanılmış olmamalıdır. Zira, caddenin orta kısmında bazı dükkanların geriye doğru çekilmesiyle iki yandan genişletilmiş bir galerinin oluşturulduğu ve burada bulunan onurlandırma yazıtları ve heykeller nedeniyle çeşitli faaliyetlerin gerçekleştirildiği özel bir prestij alanı oluşturulduğu da anlaşılmıştır.
Caddeyi boydan boya geçen su kanalı, Perge’yi tüm antik kentler içinde diğerlerinden farklı kılan bir özelliktir. Kuzeybatıda Kurşunlu tarafından gelen su, zaman zaman aquaduktler, zaman zaman yeraltı kanallarını kullanarak kente girer, akropolis eteğindeki çeşmede bulunan Kestros heykelinin arkasındaki hazneyi besler; buradan önce aşağıdaki havuzu doldurur ve ardından kanal boyunca güneye doğru akar. Böylece hem kente görsellik katar, hem de olasılıkla iklimin değişmesi söz konusu olur. Yaklaşık 400 m boyunca devam eden kanal, dikey bölmelerle kompartmanlara ayrılmıştır. Yaklaşık her iki kompartmandan birinde bir gider deliği bulunur. Böylece kanalın temiz kalması veya kirlendiğinde kolayca temizlenmesi söz konusuydu. Ayrıca kanal üzerinde yayaların bir taraftan diğerine geçişini sağlayan köprüler de yapılmıştır. Böylece yaya trafiği de aksatılmamış oluyordu. Yüzeyde görülen bu kanalın yanı sıra, cadde altında da oldukça gelişkin bir atık su kanalı vardır. Bu su kanalının kullanımının sona ermesinin ardından, bazıları kısmen kanalı da kapatacak şekilde podyum, kilise ve tetrapylon gibi çeşitli yapılar inşa edilmiştir.